طولانی کردن زمان عمر شبکه های حسگر بی سیم باعث توجه بیشتر به این شبکه ها و بحث کردن در رابطه با موضوعات شبکه های حسگر بی سیم شده است. طول عمر شبکه بطور مستقیم به انرژی موجود در گره ها وابسته می باشد. بهینه سازی مصرف انرژی گره یک روش قوی برای افزایش طول عمر در سراسر شبکه می باشد. خوشه بندی شبکه یک روش بالقوه در بهینه سازی شبکه می باشد. هرچند، خوشه بندی بهینه در شبکه های حسگر بی سیم خود یک مشکل NP – hard می باشد. برای چیره شدن بر این مشکل، یک الگوریتم ترکیبی مبنی بر الگوریتم ژنتیک و الگوریتم کلونی زنبورعسل مصنوعی که هدف این مقاله هست را ارائه می دهیم. راه حل الگوریتم ترکیبی پیشنهادی برای پیدا کردن و حل این مشکل این است که با استفاده از الگوریتم ژنتیک تعداد بهینه خوشه ها و سرخوشه ها را تعیین می کنیم و با استفاده از الگوریتم کلونی زنبور عسل اعضای سرخوشه ها را پیدا خواهیم کرد. نتایج شبه سازی با نرم افزار MATLAB نشان می دهد که این الگوریتم مؤثرتر از الگوریتم ژنتیک و روش LEACH برای خوشه بندی است .
واژه گان کلیدی: شبکه های حسگر بی سیم، خوشه بندی، الگوریتم ژنتیک، کلونی زنبور عسل مصنوعی.